www.kbi-bujanoc.com

Myslimanët janë nga bashkësitë tradicionale fetare që janë të pranishme në Serbi me shekuj. Myslimanët serbë janë pothuajse të gjithë sunitë që ndjekin Shkollën Hanefite të së Drejtës Islame. Islami filloi të përhapet në territoret e Serbisë me pushtimin osman në fund të shekullit të katërmbëdhjetë. Më pas pjesë të ndryshme të Serbisë mbetën nën osmanët për tre deri në pesë shekuj. Pas përfshirjes së shtetit mesjetar serb në Perandorinë Osmane në mesin e shekullit të 15-të, Islami me kalimin e kohës u bë feja e shumicës në disa rajone për shkak të konvertimit dhe migrimit. Osmanët u tërhoqën nga territoret e Serbisë së sotme ngadalë gjatë shekujve, duke filluar me Traktatin e Karlowitz (Sremski Karlo-vci) në 1699.

Procesi i tërheqjes u përfundua pas luftërave ballkanike në 1912–13, kur Serbia dyfishoi territorin e saj duke marrë nën kontroll rajonet osmane të Sanxhakut, Kosovës dhe Maqedonisë. Në atë kohë kishte rreth gjysmë milioni myslimanë në Serbi, që ishte rreth një e dhjeta e popullsisë së saj. Në territoret e lëna nga osmanët para vitit 1912, myslimanët në mënyra të ndryshme u reduktuan shumë shpejt në një numër të parëndësishëm. Menjëherë pas fazës së parë të tërheqjes osmane në 1834, vetëm 12,000 myslimanë mbetën në Serbinë e atëhershme (shumë më i vogël se Serbia e sotme), dhe deri në vitin 1866 kishte vetëm 5,000 myslimanë, kryesisht romë. Shumë nga myslimanët serbë të dëbuar u vendosën në Bosnje dhe Sanxhak, të cilat në atë kohë ishin ende nën osmanët.

Disa migruan deri në Anadoll, ku sot ka një komunitet të rëndësishëm boshnjak. Migrimet vazhduan pas Luftës së Parë Botërore, por në një shkallë më të vogël. Regjistrimi i fundit është bërë në tetor 2011. Rezultatet lidhur me përbërjen fetare dhe etnike të vendit do të publikohen në mesin e vitit 2012. Sipas rezultateve paraprake, popullsia e Serbisë është zvogëluar për 5% (377,335 persona). Ndër komunat që kanë regjistruar rritje të popullsisë ishin dy komuna kryesisht myslimane (Novi Pazar dhe Tutin).

Popullsia shqiptare në Serbinë jugore kryesisht e bojkotoi regjistrimin.3 Sipas regjistrimit të vitit 2002, kishte 239,658 myslimanë në një popullsi totale serbe prej 7.4 milionë banorësh. Si 3,2% e popullsisë, ata përbëjnë grupin e tretë më të madh fetar në Serbi pas ortodoksëve (6,371,584) dhe katolikëve (410,976).4 Si rezultat i zhvillimeve historike të lartpërmendura, popullsia myslimane sot është e përqendruar kryesisht në Serbinë jugperëndimore. , i njohur si Sanxhak5 (ku sipas regjistrimit të vitit 2002 kishte 142,685 myslimanë, ose 60.57% e popullsisë lokale në komunat e Novi Pazarit, Tutinit, Sjenicës, Prijepoljes, Priboj dhe Nova Varoshit) dhe në Serbinë jugore, e njohur si Lugina e Preshevës. (komunat e Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës), ku ishin 58.903, ose 66,2% e popullsisë vendase. Përveç këtyre dy rajoneve, një komunitet i dukshëm mysliman është i pranishëm në Beograd (20,366 ose 1,3%), Serbinë qendrore (10,000 ose 0,3%) dhe Vojvodinë (8,000 ose 0,4%). Sanxhaku është shtëpia e 60% dhe Lugina e Preshevës 25% të myslimanëve të Serbisë. Ata janë shumicë në komunat e Tutinit (95%), Sjenicës (76%), Novi Pazarit (78%), Prijepoljes (51%) në Sanxhak dhe Preshevës (88%) dhe Bujano-vacit (59%). në Serbinë jugore.

Nëse myslimanët e Beogradit i shtohen atyre të Sanxhakut dhe Preshevës, duket se rreth një e nënta e territorit serb pret mbi 90% të popullsisë së saj myslimane. Në aspektin etnik, boshnjakët përbëjnë shumicën absolute të popullsisë totale myslimane (56% ose 136.087, kryesisht të përqendruar në Sanxhak), pastaj vijnë shqiptarët (25% ose 61.647, kryesisht të përqendruar në Luginën e Preshevës) dhe romët (8%). Preshevë (89%) dhe Bujanoci (55%) në Serbinë juglindore. Nëse janë myslimanë të Beogradit

shtuar atyre të Sanxhakut dhe Preshevës, duket se rreth një e nënta e territorit serb pret mbi 90% të popullsisë së saj myslimane.

Në aspektin etnik, boshnjakët përbëjnë 56% (136,087), shqiptarët 25% (61,647), romët 8%, dhe grupet e tjera etnike 7%, e totalit mysliman popullsia, e cila përbën rreth 96% të të gjithë myslimanëve në Serbi.

Shumica e disa mijëra arabëve që jetojnë në Serbi, kryesisht në Beograd, janë edhe pasues të Islamit. Konvertimet në Islam sot janë të rralla por ndodh. Disa përfaqësues myslimanë vënë në dyshim saktësinë e të dhënat e regjistrimit të vitit 2002 dhe i referohen një numri shumë më të madh të myslimanëve, deri në700,000.

Nuk ka sondazhe mbi nivelet e praktikës, por, në përgjithësi, Muslimanët e Sanxhakut dhe Luginës së Preshevës janë shumë më fetarë se ato në pjesë të tjera të vendit.

Xhamitë

Sipas hulumtimit të përpiktë të kryer nga Divna Gjuriq- Zamolo para Luftës së Madhe të Vjenës (1683–99), Beogradi kishte të paktën 73 xhami dhe burime të tjera japin shifra më të larta.10 Megjithatë, pas tërheqja e osmanëve, ata u shkatërruan të gjithë, përveç Xhamia Bajrakli, e cila u dogj në mars të vitit 2004 për hakmarrje për djegien e kishave të Kosovës. Sot janë rreth 190 xhamitë në Serbi: rreth 120 në Sanxhak, 60 në Serbinë jugore dhe nga një në Beograd, Nish, Mali Zvornik dhe Subotica. Një numër të xhamive janë në ndërtim e sipër. Në vitet e fundit nisma për të ndërtuar një xhami të re dhe përfundimisht një qendër islame në Beograd është diskutuar gjerësisht në mediat serbe, me kundërshtime të ashpra nga nacionalistët serbë.

Gjatë vizitës së tetorit 2009 në Beograd nga presidenti turk Abdullah Gyl, nisma mori mbështetje nga si presidenti serb Boris Tadiq ashtu edhe presidenti Gül, i cili premtoi mbështetje financiare për ndërtimin e një qendre islame dhe xhamisë në Beograd pasi të përfunduan procedurat ligjore.11 Në disa qytete, duke përfshirë Novi Sadin, muslimanët mblidhen në ambiente të pashënuara, me sa duket nga frika e sulmit.

Festat fetare

Dy Bajramet janë dy festat kryesore myslimane në vend. Me rastin e dy festave kryemyftiu mban një zyrtar pritje. Mënyra se si kremtohen bajramet ndryshon në mënyrë të konsiderueshme midis zonave me shumicë myslimane dhe pakicë myslimane.

Përveç kësaj, muslimanët në Serbi festojnë Vitin e Ri Islamik, Ditëlindjen e Profetit Muhamed dhe pesë netët e shenjta